Gesprekken voeren met Motivational Interviewing betekent dat je reflectief luistert. Je geeft veel van wat je hoort en ziet terug aan je gesprekspartner. Een belangrijke gespreksvaardigheid waarmee je dit doet is reflecteren. Op diverse momenten in de driedaagse training Motivational Interviewing ben je als deelnemer hiermee aan de slag geweest. Zin in een ‘lesje’ reflecteren?
Een ‘lesje’ reflecteren
De eerste kennismaking was vaak wat onwennig. Reflecties formuleren in een je- of u-vorm is immers een hele verandering. Zeker als je hebt geleerd om te reflecteren in de ik-vorm: ik begrijp dat je… of ik merk dat u….
De volgende stap was dat je verder de diepte in ging door kennis te maken en te oefenen met de soorten reflecties die er zijn:
- letterlijke of eenvoudige reflectie. Je herhaalt bijna letterlijk wat iemand zegt.
- complexe reflectie. Je verwoordt wat de ander bedoelt te zeggen. Je toetst je interpretaties.
- tweezijdige reflectie. Je geeft woorden aan de ambivalentie die je hoort.
- gevoelsreflectie. Gevoelens die iemand verbaal uit of non-verbaal laat zien, reflecteren.
- versterkte reflectie. Dit is iets in overdreven woorden teruggeven aan je gesprekspartner.
Vervolgens ontdekte je tijdens de training wat je met reflecties in je gesprekken kunt doen. Hoe ze je gesprekspartner inzicht kunnen geven bij ambivalentie. Hoe ze helpen om verandertaal te versterken, of behoudtaal om te buigen. En wat het wonderlijke effect is als je met wrijving in je gesprek te maken krijgt.
En zo werd reflecteren je meer en meer eigen.
De praktijk
Maar dan de praktijk…. Hoe pas je reflecties dan toe als je buiten de trainingsdagen druk in gesprek bent en je niet in de oefensfeer zit zoals in de training, waar je alle rust hebt om gefocust over je reflecties na te denken en ze te formuleren?
Je kunt sneller luisteren dan spreken
Om te kunnen reflecteren is het belangrijk eerst goed te luisteren naar wat je gesprekspartner zegt. En het is een feit dat je, als je spreekt, je 125 tot 150 woorden per minuut (WpM) kunt zeggen. Maar als je luistert kun je zeker 300 WpM bevatten. We kunnen dus veel sneller luisteren dan we kunnen praten. Dat betekent dat we tijdens het luisteren ruimte over hebben in ons hoofd voor andere dingen. Lastig, want juist door die ruimte kunnen we ons makkelijk laten afleiden en komt het gefocust luisteren in het gedrang.
Twee tips
1. Ga voor jezelf eens na, hoe vaak je tijdens een gesprek, terwijl je gesprekspartner aan het woord is, in je hoofd al bezig bent met het formuleren van een volgende vraag, of een advies, of een suggestie?
Bedenk wat jou helpt om dit minder te doen.
2. Wat mij heel erg heeft geholpen om beter te worden in het formuleren van reflecties, is mezelf te oefenen in deze drie stappen:
- Als de ander spreekt, luister ik met volle aandacht
De woorden van mijn gesprekspartner laat ik goed tot me doordringen - Ik geef mezelf vervolgens de tijd om na te denken over een passende reflectie
- Dan spreek ik mijn reflectie uit naar de ander
Ik luister weer met volle aandacht naar de reactie van de ander
Door op deze manier met het reflecteren in mijn gesprekken aan de slag te gaan, merkte ik na een tijdje dat ik steeds sneller tot reflecties kwam. En die nadenktijd ben ik blijven behouden, het heeft mijn gesprekken veel beter gemaakt.
En tot slot: in aansluiting op de vorige MaandelijkseMotivatieMail zou je ook kunnen zeggen dat dit mijn Tiny Habit is geweest: Als mijn gesprekspartner praat, luister ik eerst en dan formuleer ik mijn reflectie.