Dan heb ik het over cognitieve dissonantie. Wat is het en hoe kun je het gebruiken tijdens je gesprekken?
Ik noem een paar voorbeelden van cognitieve dissonantie:
- “Mijn gezondheid is mijn hoogste goed en toch rook ik…”
- “Ik wil meer balans, maar ik zit alweer over te werken…”
- “Ik vind het milieu toch belangrijk? Waarom ga ik dan toch met de auto naar m’n werk, terwijl die afstand ook te fietsen is?”
Herkenbaar?
Dat schurende gevoel in onszelf noemen we cognitieve dissonantie – en het is een krachtige motor voor verandering.
Cognitieve dissonantie is het ongemakkelijke gevoel dat ontstaat wanneer gedrag en overtuigingen of waarden niet met elkaar in overeenstemming zijn. Vooral wanneer iemand handelt in strijd met wat hij of zij belangrijk vindt.
En dat voelt niet fijn.
Gelukkig maar!
Want dat ongemak is precies wat mensen kan aanzetten tot verandering.
Cognitieve dissonantie is een soort innerlijke alarmbel:
“Hee, er klopt hier iets niet!”
Precies dát ongemak kan mensen in beweging zetten.
Wat doen mensen vaak met dat ongemak?
Mensen zijn meesters in het wegpoetsen van dat ongemak:
- “Ach, ja, ik rook, en da’s niet goed, dat weet ik, maar mijn opa rookte ook en die is 94 geworden.”
- “Natuurlijk moet ik niet overwerken, maar anders komt mijn werk niet af.”
- “Met de fiets doe ik er langer over en die tijd heb ik niet.”
Herkenbaar?
De rol van Motiverende Gesprekvoering
Tijdens een motiverend gesprek maak je de dissonantie zichtbaar en kun je hem versterken. Dit doe je met empathie en zonder oordeel.
Cliënt: “Ik vind het heel belangrijk om goed voor mijn lichaam te zorgen. En ik baal ervan dat ik daar zo weinig voor doe. Ik snack te vaak naar mijn zin en beweeg echt niet genoeg.”
Coach: “Je baalt ervan dat je te weinig zorg draagt voor je eigen lichaam, terwijl je dit wel belangrijk vindt.”
Je reflecteert. Je benoemt de frictie – zonder oordeel.
En precies daar ontstaat ruimte voor verandering.
Niet omdat jíj zegt dat de ander er iets mee moet, maar omdat de cliënt zelf merkt: “Hmm, dit schuurt. Misschien wil ik daar toch anders mee om gaan….”
Humor helpt (maar doseren graag)
Een beetje luchtigheid kan ook wonderen doen. Soms helpt het om het ongemak niet zwaarder te maken dan het is.
Een knipoog, een glimlach of een luchtige opmerking als: “Dus je probeert gezond te leven op een dieet van Red Bull en pizza en vanuit je luie stoel. Klinkt als een uitdaging!” – kan ervoor zorgen dat de ander makkelijker in de eigen spiegel kijkt.
Let wel: je lacht met de cliënt, niet om de cliënt.
Geen obstakel
Cognitieve dissonantie is niet iets om te vermijden – het is een prachtig startpunt. Je kunt helpen om dat ongemak niet te sussen, maar te onderzoeken.
Niet door te pushen, maar door te luisteren, te reflecteren en samen te puzzelen.
Klaar voor de verdieping?
Schrijf je in voor de Praktijkdag >> (1 dag) of de Vervolgtraining MGV >> (2 dagen). Daar leer je:
- Hoe je dissonantie herkent en benoemt
- Hoe je empathisch reflecteert zonder te pushen
- Hoe je cliënten helpt hun eigen motivatie te ontdekken
- En hoe je dat soms doet met een beetje humor
Want dat ongemak… dát is jouw ingang tot impact.
Deze trainingen kun je bij mij, Hetty de Laat, volgen:
- Basistraining Motivational Interviewing >>
Ontdek hoe motivatie en gedragsverandering werkt en hoe je met Motivational Interviewing de eigen motivatie van cliënten naar boven haalt en kunt versterken. - Vervolgtraining Motiverende Gespreksvoering >>
Krijg Motivational Interviewing (MI) nog beter in de vingers. - MI-APK >>
In een korte tijdsinvestering (2,5 uur) ga je online met MI aan de slag. Niet zo zeer om te herhalen en op te frissen, maar vooral om te oefenen met eigen casuïstiek. Samen met mij en een trainingsacteur. - Praktijkdag >>
Deze dag is een mooie manier om je basiskennis en vaardigheden op te frissen en verder aan te scherpen. - Gratis Check-je-gesprek >>
Loop je al een tijdje rond met een praktische vraag over Motivational Interviewing/Motiverende Gespreksvoering? Vraag dan een gratis telefonisch gesprek aan. Hoe? Neem contact met me op en ik nodig je uit voor een gratis sessie. - Of kies voor een persoonlijk coachingstraject.